zondag 10 juli 2011

Richt. 15/16 – preek – VB – 08-7-2011 - Simson

Simson 2 – God overbrugt de kloof
doop: Liselot Janse, Nina Runhaar en Jessie Pietersma



Jack Sparrow Deze figuur kennen jullie vast wel (wie?).
Voor wie hem niet kent (mensen thuis): dit is Jack Sparrow, de hoofdpersoon uit de serie piratenfilms: ‘Pirates of the Carribean’. In mei ging alweer de vierde film over deze piraat in première. Dat is veel voor films: vier delen met in principe het zelfde verhaal. En toch deze films lijken daar niet onder te lijden. De bezoekcijfers breken opnieuw records. Wéér méér dan de vorige keer. Dat komt vooral door deze kapitein Jack Sparrow. Hij is zonder meer de populairste figuur in deze films. Een grote publiekstrekker.
Waarom is hij zo populair? |Verhalen over zeerovers zijn immers nogal gedateerd.
Ja, Sparrow wordt gespeeld door een uitstekende acteur, maar dat is volgens mij niet de enige verklaring voor het succes van deze films. Jack Sparrow is zo populair, omdat hij een held is zoals veel mensen die tegenwoordig graag zien. Het type held datin onze tijd past. Een anti-held. Sparrow is geen held maar een schelm, die vooral voor één persoon heel goed zorgt: en dat is voor zichzelf. Hij is zo egoïstisch als het maar kan, een ietwat kwaadaardige schelm. Als je niet oplet besteelt hij je; in elke haven heeft hij een ander liefje dat hij iedere keer weer laat zitten; en als hij de kans krijgt verraad hij je. Veel mensen hebben een appeltje met hem te schillen en hij wordt dan ook regelmatig opgepakt, maar hij weet altijd weer te ontsnappen. Hij is een handige bedrieger, zelfs zijn metgezellen zijn voortdurend voor hem op hun hoede. Schaamte is hem vreemd en als hij weer eens op bedrog betrapt wordt, dan neemt hij dat met een verontschuldigende grijns. Jammer mislukt, helaas ontdekt, volgende keer beter. Niemand kent zijn hart, heel soms denk je even dat hij iets uit liefde doet. Maar daar ben je bij hem nooit helemaal zeker van. Maar hij doet dat allemaal in stijl en met gevoel groot voor humor.
Die combinatie maakt hem geliefd.
Maar eigenlijk is het een trieste figuur. Hij durft niemand te vertrouwen en hij wordt ook door niemand meer vertrouwd. Heel anders dan iemand als David, de bijbelse koning, die wij als juist als held zien omdat hij niet aan zichzelf denkt en met gevaar voor eigen leven grote daden doet.
Maar misschien is Jack Sparrow wel meer de ‘held’ die in onze tijd past. Zoals hij zijn ook velen van onze tijdgenoten. Zij streven niet naar heldendaden: het beste wat ze kunnen verzinnen is goed voor zichzelf zorgen in dit leven. En daarbij moet je niet al te moedig zijn, dat zou je je eigen leven wel eens kunnen kosten en ook niet al te eerlijk... Al te eerlijk is buurmans gek. Je moet een beetje sluw zijn en gewoon zorgen dat dit niet ontdekt wordt. Veel tijdgenoten leven hun leven op hun manier en daarbij staan zijn zelf in het middelpunt van hun leven.
“I did it my Way’ (ik deed het op mijn manier), is een populair lied op begrafenissen en dat is niet voor niets zo. Het is tegenwoordig ‘in’ om een rebel te zijn. Is Sparrow daarom zo populair? En trekt ook daarom iemand als Herman Brood tien jaar na zijn dood daarom nog steeds zoveel aandacht? En dat terwijl hij met een bandeloze levensstijl zijn lijf verwoestte en toen maar een einde aan eigen leven maakte. Zijn vrouw en zijn kind liet hij alleen achter.
Men praat over hem als een held. Zijn dát onze helden? Vreemd toch…
Dat is dan lastig voor de ouders van opgroeiende kinderen, zeker voor de christelijke, dat Sparrow populair is, want dan willen onze kinderen vast zo zijn als hij dat is.
Onvrome ‘held’
Simson lijkt op Jack Sparrow.
Geen piraat, maar wel een anti-held. Officieel hoort hij bij de Here, toegewijd als een Nazireeër. Simson mag geen onrein voedsel eten, geen wijn drinken en zijn haren niet laten knippen. Hij geniet de zegen van de Heer als hij opgroeit. Maar eenmaal volwassen leeft hij zijn eigen leven. Geen onrein voedsel? Nou, Simson eet wel van de honing uit het karkas van de leeuw die hij verscheurd had (14,9). Daarmee wordt hij onrein. Geen wijn? Simson organiseert wel een drinkfeest als bruiloft (14,10). Het woord dat voor feest gebruikt wordt betekent ‘drinkgelag’. Zou hij zelf niet meegedronken hebben op zijn feest? Tenslotte verspeeld, zoals we allemaal weten Simson zelf het laatste teken van zijn wijding aan God als hij zijn haren kwijtraakt aan een Filistijns schatje (16,19).
Maar Simson springt niet alleen slordig met zijn wijding als Nazireeër om. Hij leeft op gespannen voet met de hele wet van God. Om maar een paar dingen te noemen: hij wil een heidin als vrouw (dat was nou net de zonde van Israël in die richterentijd), hij is zijn ouders ongehoorzaam (hij negeert hun protest); hij bezoekt de hoeren en gaat losse verhoudingen aan met vrouwen, zoals die met Delila. Gedrag dat in Gods wet gewoon streng verboden is: er staat zelfs de doodstraf op. Onbegrijpelijk voor een rechter van Israël. Wat een voorbeeld!
En zijn heldendaden inspireren ook al niet. Ja ze zijn wel indrukwekkend, maar hij doet ze niet voor de HEER. Hij doet ze ook niet voor het volk Israël. Hij doet ze voor zichzelf: om zichzelf te wreken op zijn vijanden. Steeds lees je dat weer, zelfs bij zijn bittere einde.
Ja je kunt echt van Simson zeggen: ‘He did it his way’. Hij trok zich van niemand wat aan, niet van God niet van gebod. Een rebel van het zuiverste water.
Als rechter van Israël is hij wel een heel slecht voorbeeld voor de anderen. Ik stel me voor dat sommige Israëlische ouders, zelfs in die slechte periode voor Israël, wel eens diep gezucht hebben met zo’n slordige, onverschillige en ongehoorzame machoheld als Simson. Stel je voor dat hun kinderen een voorbeeld aan hem gingen nemen.
Broers en zussen, in onze tijd lachen we vaak wat om schelmen als Jack Sparrow en Simson. Ook wij (gek is dat hè), wij zijn toch ook kinderen van onze tijd! Veel mensen vinden dat ergens wel stoer, zo’n macho-held, zo’n egotripper. Maar als je er over nadenkt in het licht van Gods wet, is het in feite diep triest: dit is niet wat God wil. Het is niet zijn bedoeling dat mensen een groot ego hebben en egoïstisch leven. En als dat soort rebellen in onze tijd in de mode zijn, moet je goed beseffen dat die mode ook invloed heeft op ons (…en op onze kinderen!)
Die willen dan ook zo zijn. Simson is geen voorbeeld voor onze kinderen, hoe stoer hij er ook uitziet. Nee, Simsons vroomheid is beslist geen voorbeeld voor ons… maar ‘t voelt soms anders. Je voelt de invloed van de mode. 

Simson is een gelovige!
Heel wat bijbellezers zijn dan ook ronduit verlegen met Simson. Vooral ook met zijn levensstijl. De gestudeerde bijbeluitleggers vergelijken Simson dan ook wel eens met een ‘kromme stok, waarmee de Heer toch een rechte slag kan slaan. Maar door Simson alleen maar een ‘kromme stok’ te noemen, een mislukt kind van God, doe je hem en doe je God tekort.
Het is heel spannend, maar er is hier meer aan de hand. Heb 11. zet Simson in het lijstje van de gelovigen (Heb 11,32v). Volgens mij wordt Simson bedoeld met ‘die gelovige die in de oorlog een machtige held werd.”
De HEER komt heel diep in zijn leven! Het is de ‘Geest van de HEER’ die hem tot zijn grote daden aanzet. In 13,25 lezen we dat als opschrift boven al die andere keren. Al die grote, en soms ook verschrikkelijke daden van Simson doet hij onder invloed van de Geest van God. Dat moeten we goed beseffen. Onder invloed van de Geest: verscheurt hij een leeuw (14,6); doodt hij dertig Filistijnse jonge kerels (alleen maar) om hun mantels (14,9) en scheurt hij de touwen van zijn lichaam (15,14). Pas als Delila zijn haar afgeschoren heeft, verlaat de Here Simson (16,20). Zo staat het er. Tot die tijd was Hij er dus gewoon bij, zelfs daar bij Delila. Als dat er zo staat dan weet je ook de Geest van de HEER Simson zelf bij al zijn krachtige daden nabij was. Dan kun je Simson toch geen ongelovige noemen. De Heer verbindt zich met hem.
En Simson leeft (op zijn manier) met de HEER, dat kun je ook horen aan zijn gebeden. Er zijn twee in Richteren terecht gekomen. Ja Simson bad! En dat maakt hem een gelovige.
In het eerst gebed, na de slag bij ‘Kaakheuvel’ waar hij 1000 Filistijnen doodt, klinkt hij stoer, maar hij erkent wel dat hij zijn kracht en zijn overwinning aan God te danken heeft.:
18 …: 'Aan u, Heer, heb ik deze geweldige overwinning te danken. Moet ik nu sterven van de dorst en alsnog in handen vallen van die onbesnedenen?'
 19 Toen liet God in de kom van het dal bij Lechi de aarde openbarsten. Er kwam water uit en Simson dronk ervan, zodat hij weer helemaal op krachten kwam. En hij noemde die bron, die tot op de dag van vandaag bij Lechi is te vinden, En-Hakkore.
(Richt 15:18-19)

Het tweede is vlak voor het einde van zijn leven. Simson heeft voor het eerst zijn eigen kwetsbaarheid en machteloosheid leren kennen en dat hoor je in de toon van zijn gebed 'HEER, mijn God, denk toch aan mij! Geef me alstublieft nog eenmaal genoeg kracht, zodat ik me voor minstens een van mijn beide ogen op de Filistijnen kan wreken.' (16,28) Simson is een biddende anti-held
Simson erkent dat de HEER zijn kracht is en zoekt hulp bij hem. Simson is een gelovig man! Al zou je dat niet zeggen als je naar zijn levensstijl kijkt. Maar de levensstijl van Simson zegt kennelijk niet alles, dat de HEER in Simsons leven aanwezig is, is hier beslissend. 

Belofte voor doopouders 

Beste doopouders, wat moeten jullie nu met Simson? Wat moesten de Israelische ouders met Simson? Zijn levensstijl is geen voorbeeld voor jullie kinderen. Maar spannend genoeg is hij wel een gelovige. De HEER is met Hem.
Hier schuilt een belofte in voor jullie, ouders, jullie en onze kinderen en voor ons.
In Simsons dagen is de afstand tot het normale geloven groot geworden. Er is een kloof ontstaan tussen wat ‘gewoon’ vroom is en de werkelijke levensstijl van veel Israëlieten. Als de Heer een rechter gestuurd had om hen daar aan te herinneren, zouden ze het denk ik helemaal niet begrepen hebben: zo vér waren ze van de HEER vandaan. God overbrugt de kloof en haalt hen op waar ze dan zijn en komt hen halen. Dus stuurt Hij hen Simson. Zijn rechter Simson komt dáár binnen waar een groot deel van het volk op dat moment ook leeft. Op grote afstand van God. Zijn levensstijl getuigt ervan. Dat is geen pleidooi voor ongehoorzame levensstijl. Maar wel voor de grote trouw van de Heer is. Zelfs als zijn volk vér van Hem wegdwaalt, komt hij het halen waar ze dan zijn. En spreekt ze aan op een manier die ze op dat moment kunnen begrijpen. Simson is de rechter die ze op dat moment verdienen. Op dat moment bij hen past. Je ziet er de toewijding in van God in, die zijn volk niet in de handen van hun vijanden wil laten. En hen en hun vijanden de Filistijnen wil laten zien dat Hij de grootste is. Hij begint met zijn macht te tonen, pas daarna kan Hij zijn volk aan de wet herinneren.
In onze tijd is het niet veel anders. Ik droom nog wel eens van vroeger. Die tijd dat we allemaal samen in de kerk zaten: hele families,hele gezinnen en hele vriendengroep. Alsof het heel gewoon was. Toen leek het nog zo gewoon. Samen in de kerk zonder al te veel vragen.
Die vanzelfsprekende vroomheid is er niet meer. En ook zitten we niet meer allemaal samen in de kerk. En het lijkt wel of er steeds meer vertrekken. Vooral jongeren. We zien overal lege plaatsen, en we missen mensen. Iedere zondag. Oh we missen ze zo: vrienden, familieleden en kinderen. Het is geen goede tijd voor de gemeente van Christus in Nederland. Naast zegen is en veel zorg. In deze tijd moeten jullie je kinderen opvoeden.
En gewone vroomheid komt niet meer over. Want we leven in een ongelovig klimaat. Je moet soms een heel andere taal spreken om de volgende generatie te bereiken. Vrome gebruiken van vroeger spreken velen niet meer zo aan.
Maar net zoals toen blijft de Heer trouw. Hij is een God die zondaren zoekt. Door de Heer Jezus Christus heeft Hij de weg gebaand en zal Hij ook steeds blijven proberen de kloof te overbruggen, zal hij ons halen waar we nu zijn. Steeds weer opnieuw als dat nodig is. Dat ziet er wel eens anders uit dan de vanzelfsprekende vroomheid van vroeger. Niet zo vanzelfsprekend christelijk als vroeger. Niet in die vormen, niet in die taal. We moeten van veel verder weg komen. En onze kinderen ook.
Maar de Heer overbrugt zelf die kloof en komt je halen, want zo trouw is Hij. Dat zie aan Simson. Dat zie je aan zijn Zoon Jezus. Die trouw is een grote belofte voor de ouders van nu.
God heeft zich aan jullie kinderen verbonden. Hij zal niet loslaten wat zijn hand begon. de doop van jullie kinderen heeft dus grote betekenis. Juist in deze tijd.

Amen.

Liturgie 
Intro: B 77 U die mij geschapen hebt (Aanbidding)
Ps. 18, 1 en 8 Ik heb U lief van ganser harte , HERE
Stil gebed, votum en zegengroet
Zingen: B 42 Met vreugde zal ik tot U zingen, Heer
Doopformulier (pt)
vragen:
Kinderen
Zingen: B216 Weet je dat de Vader je kent
Doop:
Zingen: B 93 Heer U doorgrond en kent mij (Ps. 139)
Lezen:  Richt 15/16
Preek
Zingen: Gez. 451 Alle roem is uitgesloten
Gebed
Collecte
Zingen: B  136 Ik ben zo dankbaar Heer...