zondag 2 mei 2010

De Tien Waarden (10W3) - Het derde gebod


Deut. 33/34 – 3e waarde

doop van Elisha Morren en Thom Schipper

"God is groots en liefdevol"

3e waarde?

Mark en Veronique, Johan en Theanet, broers en zussen, gasten

Als je jezelf afvraagt wat je van je geloof aan je kinderen doorgeeft, dan horen ook de tien geboden daarbij en die zijn niet alle tien even eenvoudig op kinderen over te brengen.
‘ Dat ze al verlost zijn, kun je ze nog wel uitleggen aan de hand van hun eigen doop. Je kunt je kinderen, ook als ze nog klein zijn, vertellen: Aan je verlossing hoef je zelf niets te doen, net zoals ook niet voor je doop. Wij hebben nergens om gevraagd: Gods verlost al voordat wij Hem dat vragen. Die verlossing is al achter de rug, net als je doop. Beiden begin je pas achteraf te beseffen (ook dat het nodig is). Je blijkt verlost te zijn en die vrijheid komt van God en zo beginnen ook de tien geboden eerst, met wat God gedaan heeft: Ik heb jullie al bevrijd.
Maar in het begin zal het je veel meer moeite kosten om het eerste en het tweede gebod uit te leggen. Ik vond ze vroeger als kind maar moeilijk uit elkaar te houden en ik begreep er zo ongeveer uit dat God me voor zich alleen wilde en dat Hij jaloers kon zijn (naijverig heette dat toen nog in de vertaling van toen). Dat verbaasde me van God, ik begreep het niet helemaal. Wat kon God nu van mij nodig hebben? Waardoor kon ik Hem nou jaloers maken? Pas later begon ik te begrijpen dat onze God, die door en door te vertrouwen is –dat blijkt uit alles, het vreselijk moet vinden wanneer wij toch niet helemaal zeker van Hem zijn. Net alsof wij kinderen zijn die het liever toch maar zonder hun vader proberen te redden, want je weet maar nooit (het eerste gebod). Dat zou een vader kwetsen, dat kwetst God ook. Da’s de waarde achter het eerste gebod: Ik ben een betrouwbaar God. En het tweede gebod begreep ik pas nog veel later: God heeft ons lief en wil echt graag dat wij Hem liefhebben zoals Hij ons. Hij is geen Levensverzekeraar of een Hulpinstantie maar een liefhebbende Vader voor je en zo wil Hij ook door je gezien worden. Zo zorgt Hij voor ons. Hij wil niet dat wij Hem gaan gebruiken voor onszelf, maar dat we Hem echt nodig hebben om Hemzelf!
Maar het derde gebod was me al vroeg duidelijk. Mijn ouders leerden me: Noem Gods naam alleen met eerbied. Die schreeuw je dus niet zomaar de ruimte in als je je op vingers slaat of zo… En die indruk wil je ook niet wekken dus vielen er nog een heel aantal andere krachttermen ook af die op zijn naam leken. Niet vloeken dus. Ook niet doen alsof.
Maar is daar nu alles mee gezegd? Want wat kan dit nu voor kwaad? Ik kan toch zeggen wat ik wil, maar daar kan ik onze grote God toch geen schade mee doen? Het is alsof ik tegen de voet van een berg aanschop. Zeg maar: ‘schelden doet geen pijn’. Nou ja, God in ieder geval niet. Hij lacht er toch om, zou je denken. Toch niet, begrijp je hier. Hij neemt hoe wij over Hem spreken uiterst serieus!
Onze reputatie
Toen Lucia de B. in 2003 uiteindelijk in hoger beroep voor de moord op zeven kinderen werd veroordeeld tot levenslang en TBS, reageerde ze ontzet. Ik herinner me het nog. De uitspraak in één van die rechtszaken is op de TV geweest. Lucia kwam niet in beeld, maar je hoorde wel de ontzetting in haar stem: ‘Maar ik heb het niet gedaan’. Toen dacht ik: ik zou dit werk nooit kunnen doen, want ik zou haar geloofd hebben. Zo overtuigend klonk het mij in de oren. Maar ze werd veroordeeld voor die kindermoorden en – en die mensen weten toch wat ze doen- sindsdien klonk in de naam Lucia de B. een sinistere bijklank mee. De engel des doods werd ze genoemd.
Sinds haar vrijspraak op 14 april van dit jaar, weten we dat Lucia de Berk toch onschuldig is. en dan zie je haar ineens heel anders…Stel je jezelf eens in haar plaats voor en vul je dan je eigen naam in: Wieb. D. de engel des doods. Onschuldig veroordeeld worden. Alleen de schade voor je reputatie al! Wij raken van veel minder overstuur. Wie het wel eens heeft meegemaakt om ten onrechte beschuldigd te worden, weet hoe diep dat gaat. Maar die weet ook dat dit niet alleen gevolgen heeft voor hoe je je voelt maar ook andere. Mensen gaan je anders zien en dus ook anders behandelen: alleen om wat er over je gezegd wordt. Stel je voor dat dit God gebeurt.
Gods reputatie
“Gods naam’ waarover het in het derde gebod gaat is zoveel als zijn reputatie.
Het misbruiken van zijn naam is niet alleen het noemen van zijn naam op een respectloze manier: door te vloeken, maar zijn reputatie geweld aan doen. Vloeken is daarbij vergeleken maar onschuldig. Er zijn in ons land veel mensen die Gods reputatie zwart maken. Je mag wel zeggen, God heeft in ons land een slechte naam gekregen.
Een Nederlandse schrijver als kan God zomaar een ‘onbegrijpelijke wrede vader noemen, die notabene zijn Zoon offert… en dan uitroepen: ‘wat voor een vader is dat!” Een heel aantal landgenoten zullen dat hoofdschuddend beamen en zien het christelijk geloof als een achterlijk geloof in een vreselijke, bloeddorstige God.
En daarmee doe je God groot onrecht. Dat lees je juist in Exodus. Nadat een groot deel van het volk Israël, de HEER ontrouw was met dat Gouden Kalf, wil God niet meer met hun verder. Ik ga wel alleen met jou verder is zijn boodschap aan Mozes. Dit was immers niet de eerste keer dat het volk zijn vertrouwen in Hem verloor, maar de zoveelste keer. Iedere keer verlost God hen opnieuw, iedere keer verliezen ze het vertrouwen in Hem opnieuw. Ze zijn hardnekkig! Onbekeerlijk! Als Mozes een beroep op God doet lijkt Die van opvatting te veranderen. Eerst wil God hen alleen laten gaan, maar als het volk berouw toont heeft en Mozes blijft aandringen, gaat Hij toch weer mee. Mozes wil dat zeker weten en vraagt daarom of Hij Gods Majesteit (Ontzagwekkende grootheid) mag zien. De HEER gunt hem dat maar gedeeltelijk. Een echte ontmoeting zou ook Mozes’ dood worden. Maar Hij mag God op de rug zien en zijn Naam horen. Hé daar heb je het weer: Gods Naam. Zijn Hebreeuwse naam is JHWH, al zullen de Joden dat nooit uitspreken, dat is hun opvatting van het derde gebod. Gods naam helemaal niet noemen. JHWH betekent: Ik ben erbij! Ik laat je niet in de steek. En Hij verklaart zijn reputatie nader in het vervolg. Mozes hoort het met eigen oren: Ik ben JHWH: Ik laat je niet in de steek, Ik leef met jullie mee, Ik ben genadig, geduldig, mijn goedheid en oprechtheid is overweldigend groot. Duizend generaties lang blijf ik liefhebben en vergeef ik aldoor maar weer, schulden, misdaden en zonde. En ik straf ook, maar die straf duurt kort vergeleken met mijn genade. Da’s God!
Dat God zijn reputatie aan Mozes laat horen heeft voor hem de verborgen boodschap: Mozes, Ik vergeef dit volk de zonde met het Gouden Kalf toch. Zo is God: groot in genade en liefde. En zo wil Hij ook bekend staan. Mozes mag er persoonlijk getuige van zijn. Hij is een intens goede God, die ons zoekt. En dat is ook zo: lees de Bijbel er maar op na. Hij vergeeft aldoor weer! Wee wie anders beweert, die tast Hem in zijn eer aan. Doet Hem onrecht. Daarom is het zo erg wat zo’n schrijver over Hem beweert. Juist Hem wreed te noemen vanwege dat waardoor Hij zijn liefde voor ons juist toont: het offer van zijn eigen Zoon. Daarmee doet die auteur God diep onrecht.Want onze God is een groots en liefdevol God, dat heeft Hij nu toch wel laten zien. 

Gods reputatie en wij
Maar het derde gebod is er niet in de eerste plaats voor zo’n inmiddels onkerkelijke schrijver. Dat derde gebod is er vooral voor ons. Het toont ons een nieuwe waarde van God: Onze God is groots en liefdevol. Hij verdient ons diepste respect.
We hebben net in de doop gezien, wat ook echt zo is. Gods naam en die van Thom en Elisha zijn hier aan elkaar verbonden. Ja Gods naam en dat is ook zijn reputatie is ook met hen verbonden. Want zij heten Gods kinderen en zo zullen hun familie, klasgenoten, vrienden en collega’s hen ook leren zien. Wat God doet is niet alleen van belang voor hem (en voor ons!). Maar wat wij doen is ook zeker van belang voor God.
God onze Vader en Jezus onze Heer, en de Geest maken zich kwetsbaar door zich aan ons te verbinden. Wij heten kinderen van de Vader. Dragen als christenen de naam van onze Heer. Want wij doen straalt op God af, wat wij nalaten straalt ook op God af. Sinds we bij God horen hebben we Zijn Naam hoog te houden. Dat is de diepste bedoeling van het Derde Gebod, wij kunnen God van zijn reputatie beroven. Het gaat in het derde gebod dus over heel wat meer dan Gods naam noemen. Wij moeten ook zijn naam laten zien. Door onze hele levensstijl kunnen onze medemensen God anders gaan zien dan Hij is.
Daarom zijn al die onthullingen over kindermisbruik door geestelijken van de Rooms Katholieke Kerk zo ernstig. In de ‘buitenwereld’ ontstaat het idee dat geestelijken niet met kinderen te vertrouwen zijn en dat de God die ze vertegenwoordigen dat ook niet is. Als Gods vertegenwoordigers niet met kinderen te vertrouwen zijn, wat zegt dit dan over hun God. Christus’ kerk lijdt door deze schandalen een enorme reputatieschade. En die blijft niet beperkt tot de Roomskatholieke kerk. Christus, God, lijdt een enorme reputatieschade. Dat is ronduit verschrikkelijk.
Broers en zussen de Derde Waarde: God is een groots en liefdevol God is ook in onze handen gelegd. Hoe gaan wij met dit waardevolle bezit om. Want nu we bij God horen is onze levensstijl niet alleen onze eigen zaak. Het zegt iets over onze Heer en God. Zo wordt het ook gezien. Wat wij doen echoot de wereld door…als typisch christelijk. Hoe trekken wij de aandacht naar onze God toe?
Zie jezelf eens met de ogen van je familie, vrienden, klasgenoten, collega’s en leeftijdgenoten. Wat zeg jij hun over God? Roep je een afkeer aan God in hen wakker, omdat jij hen het idee geeft dat die God van jou wel een vreselijke God moet zijn omdat jij zo’n vreselijk mens bent? Net zo onbetrouwbaar als jij dat bent of net zo liefdeloos als jij dat bent of net zo gierig? Of roep je verwondering op en nieuwsgierigheid naar de Heer die je leven regeert? Wat is het?

Een Naam om hoog te houden
Broers en zussen. Mark en Veronique, Johan en Theanet, wij hebben een Naam hoog te houden. De Engelsen hebben een mooie manier van zeggen voor de Derde Waarde: our God is an awesome God! Onze God is een groots God…
En nu hun naam aan God verbonden is, moet hun leven gaan glansen van de grootheid van onze God. Willen zij het leren dan moeten zij jullie levens kunnen zien glansen van de grootheid van God. En broers en zussen, willen zij zo in het leven kunnen staan, dan moeten wij hen weer inspireren door de gloed die over ons gemeenteleven hangt. Zoals Thom en Elisha niet alleen in het leven staan, ze zijn verbonden met God en met hun ouders, zo staan wij niet alleen in het leven. De reputatie van God is aan ons samen in bewaring gegeven. Onze God is een groots een liefdevol God! Daar mag niemand door ons aan gaan twijfelen, nee wij hebben die reputatie hoog te houden.
In een stad in India werden veel mensen ziek. de riolering bestaat uit open goten die slecht onderhouden zijn. Vandaar de vele ziektegevallen. De kleine christelijke gemeente uit die plaats ziet het probleem en besluit er gezamenlijk iets aan te doen. Ze besteden samen veel tijd aan het reinigen en onderhouden van de goten. Een uiterst smerige klus, die niemand tot nu toe wilde aanpakken. Het aantal ziekte gevallen begint terug te lopen. Veel niet-christenen zijn verwonderd, ze hebben zo niet alleen een indruk van de christenen gekregen, maar ook van hun God. Deze God heeft zomaar veel voor mensen over.
Inderdaad Onze God is een groots en liefdevol God.
Wij hebben een naam hoog te houden. Amen

Geen opmerkingen:

Een reactie posten