Doorstartzondag: Bijbellezen in de praktijk!

Deut 6,4-9 - 2 Tim 3, 18-19

Thema en vraag
Vorig jaar zijn we het seizoen begonnen met het jaarthema over Bijbellezen.
De centrale vraag is: ‘Wie spreekt je aan?’ Is dat nu de bijbel, of is dat eigenlijk iets heel anders? Heel praktisch: waar luisteren we nu het langst naar?
En waar kijken we nu het meest naar? Waar zijn we het meest mee bezig?
Met God (via de bijbel) of met allerlei andere dingen via TV , Internet en m.b.v. mobieltjes enz.
Vorig jaar kwam uit de enquête over bijbellezen naar voren dat de grootste groep in onze gemeente de bijbel dagelijks zo’n 10 minuten leest, en dat zeker een derde de bijbel maar moeilijk te begrijpen vindt.
Als ik dat tegenover heel andere cijfers zet: gemiddeld wordt er in Nederland zo’n twee uur per dag TV gekeken. Tel daar gemiddeld een uur Internet per dag bij op en je krijgt een indrukwekkende verhouding : 3 uur internet en TV tegenover 10 minuten Bijbellezen.

Zo is het natuurlijk veel te simpel gesteld, misschien kijk je wel vooral religieuze programma’s op TV en bezoek je alleen sites met bijbelse thema’s.
Maar toch ik vermoed dat ik rustig kan zeggen dat we over het algemeen veel meer internetten en TV kijken dan bijbellezen. En dat je dus best de vraag mag stellen: wie spreekt ons het meeste aan? In ieder geval: wie spreekt ons het langste aan? Met wie gaan we het meeste om? De vraag is op zijn plaats: hoe zorgen we ervoor dat we het contact met God niet verliezen en dat allerlei anderen steeds meer invloed op ons krijgen in plaats van God.

Tattoo
Een maand geleden stond er in het ND een artikel over Rik Schutte, een jongen van 20, die een tattoo van een kruis op zijn arm liet zetten. Hij vindt dat een uitdrukking van zijn geloof, die tattoo herinnert hem daar steeds aan. Het is ook een aanleiding voor anderen om naar zijn geloof te vragen. Nou kun je je afvragen of een tattoo nu de beste manier is om je geloof te uiten en dat gebeurt ook in dat artikel. Maar opmerkelijk is wel dat er in het boek Deuteronomium net zoiets aangeraden wordt over het doorgeven van Gods wet aan je kinderen, je zou in eigentijdse woorden kunnen zeggen: zorg dat het een tattoo wordt! Zodat het er nooit meer afgaat.

Inprenten
Mozes is aan het woord op de grens van twee tijdperken: het leven in de woestijn en het leven in het beloofde land. En daar –zeg maar bij de berg Nebo- bindt hij het volk Israël Gods wet op het hart:
Houd de geboden die ik u vandaag opleg steeds in gedachten. 7 Prent ze uw kinderen in en spreek er steeds over, thuis en onderweg, als u naar bed gaat en als u opstaat. (Deu 6:6-7 NBV).
De bedoeling is duidelijk: jullie moeten de wet van God nooit vergeten. Het is niet genoeg dat die er is: ergens op twee stenen platen in de ark van het verbond. Hij moet onder jullie leven: hij moet in jullie gedachten zijn, onderwerp van jullie gesprekken zijn, het maakt niet uit waar je bent en hoe laat het is. Die wet hoort bij je hele leven, elke dag van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat. Geef hem daarom ook door aan je kinderen, nee sterker nog: prent ze je kinderen in.

Dat inprenten komt van een woord dat scherpen betekent, slijpen. Tegenwoordig een fluitje van een cent, vroeger was het een tijdrovend klusje. Slijp de wet in je kinderen in zoals je een mes of een zeis slijpt. Jongens en meisjes: een zeis is een lang mes dat je vroeger gebruikte om het gras te maaien. Dat lange mes werd snel stomp en dan moest het weer geslepen worden en daar moest je dan echt even de tijd voor nemen. Je had een soort slijplat, een strekel, en daarmee probeerde je hem door die steeds heen en weer langs het blad te schuren, te slijpen haarscherp te krijgen. Je had geen elektrische slijpsteen, je moest het met de hand doen: door steeds weer dezelfde beweging te herhalen wordt de rand van het blad vlijmscherp. Inscherpen betekent dus ook steeds herhalen totdat het scherp is. En dat lees je ook in deze tekst, het woord steeds staat er twee keer in. Steeds herhalen totdat het beeld van het gebod scherp is in het hoofd van je kind.

In Israël praatte je over een gebod zo vaak en zo lang en zo regelmatig dat je dat nooit meer vergat. Hij was er helemaal ingeslepen: haarscherp. Er stond als het ware een tattoo van dat gebod in je hersenen. En zo reisde de wet altijd met je mee, op elk moment van je leven. Wat je ook deed en waar je ook was.

Ook een goed advies voor ons. Wil het woord van God (de Bijbel) een rol blijven spelen in heel ons leven en niet alleen die tien minuten, dan moeten we er vertrouwd mee zijn. En je bent er vertrouwd mee als je belangrijke teksten uit je hoofd kent, omdat ze op die manier a.h.w. in je hersenen getatoeëerd staan. Natuurlijk moet je ze wel eerst begrijpen, anders heb je er niets aan (en kun je ze ook moeilijk leren), maar dan zo vaak herhalen dat je het nooit meer vergeet. Dus moet je vaak over nadenken en praten met dan zijn die teksten op den duur altijd bij je, ook als je Bijbel dicht is. Dus ook als je TV zit te kijken of zit te Internetten. De teksten zijn je hele leven bij je.

Mijn eerste tip is dus: “Leer belangrijke teksten uit je hoofd, dan spreekt God altijd tegen je.”

Hart
Ze moeten niet alleen in je hoofd getatoeëerd staan. Want dan hoeven ze nog helemaal niet belangrijk voor je te zijn. Er zit genoeg loze kennis in je hoofd.
Dingen die je maar het liefst vergeet omdat je er toch niets aan heb of niets mee doet..
Jeremia schrijft later déze profetie over het nieuwe volk van God: Maar dit is het verbond dat ik in de toekomst met Israël zal sluiten– spreekt de HEER: Ik zal mijn wet in hun binnenste leggen en hem in hun hart schrijven. Dan zal ik hun God zijn en zij mijn volk. (Jer 31:33 NBV).
‘In hun hart schrijven’ Gods woord moet niet alleen in je hoofd huizen maar juist in je hart wonen. Want wat in je hart leeft is pas echt belangrijk voor je.
Dus broers en zussen, broertjes en zusjes, we moeten tegenwoordig misschien weer nieuwe gewoontes aanleren. Tussen al die informatie die elke dag over ons heen spoelt moeten Gods woorden een vaste plek krijgen en houden.

Tip 1. Leer belangrijke teksten uit je hoofd, zodat ze een tattoo in je hart worden. Dan spreekt God altijd tegen je. Ook als de Bijbel dicht is.

Praktisch: niet alleen leren maar er ook mee leven. Maak een printje en hang hem in de keuken, boven je bed of nog beter bij de computer (Als je oog je verleidt…) en naast de TV (Heb je naaste lief als jezelf). Dat zet sommige programma's in een heel ander licht. Gods Woord moet bij je blijven.

Leraar en opvoeder
Gods Woord moet bij je blijven. Dat blijft belangrijk niet alleen voor het volk Israël, maar ook voor ons
Paulus komt daar op terug in een brief aan Timoteüs: zeg maar een dominee uit de eerste eeuw. Hij schrijft ook op de grens van twee tijdperken, in de laatste dagen. De overgangstijd tussen Jezus’ hemelvaart en zijn wederkomst. De tijd waarin wij nu ook nog leven. Een overgangstijd tussen de woestijn (de wereld waarin wij nu leven) en ons beloofde land: het Koninkrijk van God. Gods Woord moet bij je blijven. Maar hij draait het eigenlijk om: Maar jij, blijf bij alles wat je geleerd hebt en met overtuiging hebt aangenomen. (2Ti 3:14 NBV). Dus dat is ook belangrijk: jij moet bij Gods Woord blijven!
Want je kunt de hele bijbel uit je hoofd kennen maar er niet mee leven.

Een Amerikaanse ging eens met haar man op bezoek bij een universiteit in Engeland. Ze liep wat onwennig in één van de oude gebouwen rond toen ze gordijnen zag hangen en in opperste verbazing uitriep:
‘Schat deze ruines zijn bewoond’.
Zo kan het ook met de Bijbel gaan. Die kan op een bepaald moment op ons als een museumstuk gaan overkomen. We zien een wat slordige verzameling van legendes, oude liederen, volksverhalen, vergeten geschiedenissen, levensbeschrijvingen en de nagelaten correspondentie van een rondreizende prediker die Paulus heet. Bijbellezen is net zoiets alsof je op de oude binnenplaats van een middeleeuws kasteel rondloopt en de overblijfselen bekijkt van hoe de mensen vroeger leefden.

Maar Paulus leert ons hier iets in deze brief: dit oud uitziende boek ademt, het leeft! Dat betekent dat geïnspireerd: er zit leven in deze zo oud uitziende bundel. Gods leven. Als je goed luistert hoor je Gods adem en verneem je Gods stem. Uit deze bundel rijst je Heer Jezus voor je op en gaat naast je staan in jouw leven. En Hij blijkt wat te zeggen te hebben over jouw leven. Ook nu nog in de tijd van TV, internet en mobiel

Over relaties met anderen, en omgaan met geld, over trouw zijn en zuinig blijven op de schepping om je heen. Als jij zit te internetten, herinnert Hij je er aan wat behoorlijk is en ook wat onbehoorlijk. Hij heeft je een idee over zinvolle tijdbesteding, over de werkelijke waarde van geld. Hij stelt je gerust en roept je op je geen zorgen te maken over je dagelijkse onderhoud. En bij de soap op de TV vertelt Hij je over trouw en eerlijkheid. En bij die triller over de doodlopende weg van wraak.
Nee, de maakt van de bijbel geen encyclopedie met daarin alle onderwerpen netjes op alfabet. Je kunt niet even kijken onder de K van kerkdiensten, de B van Beamer, de O van Opwekkinglied of de S van samenwonen.
Je leert er een persoon kennen, die je zeer goed gezind is, alles voor je over heeft en je nu het nieuwe leven wil leren. En het oude af wil leren.
Hij kan naast je gaan staan en je uit leggen hoe het leven in elkaar zit en wat de bedoeling ervan is. Dan is Hij je leraar.
Maar Hij kan ook tegenover je gaan staan, je tegenhouden en je verbeteren en je precies de andere kant opsturen dan jij dat wil, dan is Hij je opvoeder.
Maar wees niet bezorgd: hij probeert je niet in de tang te krijgen zodat Hij je kan overheersen. Nee Hij probeert je zo toe te rusten dat je alles hebt wat je nodig hebt voor je taak. Jouw taak: dat is de bedoeling die Hij met je heeft in zijn Koninkrijk en dat is een goed doel.

Vergis je nooit in de Bijbel: in de Bijbel ontmoet je de levende God. En dan moet je kiezen: accepteer ik dat? Of wijs ik Hem af? Of probeer ik te onderhandelen. Mag de Bijbel, mag je Heer, je leraar en opvoeder zijn.
Het is wel nodig dat iemand je gids is want deze laatste dagen –zo lezen we hier- zijn zwaar en je wordt zomaar meegezogen in een draaiklok van wraak, weerwraak, hebzucht, lust en pijn. Je moet goed weten wat je doet.Je Heer leert je dat via zijn Woord.

Dus: Gods Woord moet bij je blijven! En Jij moet bij Gods Woord blijven!

Praktisch:
Tip: leer belangrijke Bijbelteksten uit je hoofd (zodat je in je hart geschreven staan)
Oproep: neem de Bijbel serieus als de lessen van je Heer Zelf, voor het leven in een donkere tijd.

En vraag je dan steeds af:
Wie spreekt mij nou het meest aan?

Amen